Gãy Xương: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Chẩn Đoán và Điều Trị

Gãy xương là một tình trạng y tế phổ biến mà nhiều người có thể gặp phải trong cuộc sống. Tại Hải Hà Medical, chúng tôi hiểu rõ tầm quan trọng của việc nắm bắt thông tin chính xác về gãy xương để có thể phòng ngừa và xử lý kịp thời khi không may gặp phải. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện về gãy xương, từ định nghĩa, phân loại, nguyên nhân cho đến cách chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa. Chúng tôi hiểu rõ tầm quan trọng của việc nắm bắt thông tin chính xác về gãy xương để có thể phòng ngừa và xử lý kịp thời khi không may gặp phải.

Gãy xương là gì?

Gãy xương là tình trạng mất liên tục của tổ chức xương, xảy ra khi lực tác động lên xương vượt quá khả năng chịu đựng của nó. Điều này có thể xảy ra do chấn thương trực tiếp, lực xoắn quá mức hoặc thậm chí do các bệnh lý làm suy yếu cấu trúc xương.

Phân loại gãy xương

Gãy xương được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau. Dưới đây là một số loại gãy xương phổ biến:

a. Gãy xương kín: Là loại gãy xương mà da bên ngoài vẫn còn nguyên vẹn, không bị tổn thương.

b. Gãy xương hở: Xảy ra khi xương gãy đâm thủng da, tạo ra vết thương hở, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

c. Gãy xương hoàn toàn: Xương bị gãy hoàn toàn thành hai hoặc nhiều mảnh.

d. Gãy xương không hoàn toàn: Xương chỉ bị gãy một phần, không bị tách rời hoàn toàn.

e. Rạn xương: Là một dạng gãy xương không hoàn toàn, trong đó xương chỉ bị nứt mà không gãy hẳn.

Nguyên nhân gãy xương

Gãy xương có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng chủ yếu có thể chia thành hai nhóm chính:

a. Chấn thương gây gãy xương:

• Tai nạn giao thông
• Ngã từ trên cao
• Va chạm mạnh
• Chấn thương thể thao

b. Bệnh lý gây gãy xương:

• Loãng xương: Là nguyên nhân hàng đầu gây gãy xương ở người cao tuổi. Bệnh làm giảm mật độ xương, khiến xương trở nên giòn và dễ gãy.
• Ung thư xương
• Viêm xương
• Bệnh Paget

Dấu hiệu và triệu chứng gãy xương

Nhận biết các dấu hiệu và triệu chứng của gãy xương là rất quan trọng để có thể xử lý kịp thời. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Đau dữ dội tại vị trí gãy
• Sưng và bầm tím quanh khu vực bị thương
• Biến dạng hoặc cong vẹo bất thường của chi
• Mất khả năng vận động hoặc chịu lực của phần cơ thể bị ảnh hưởng
• Tiếng kêu lạo xạo khi di chuyển vùng bị thương
• Trong trường hợp gãy xương hở, có thể thấy xương lộ ra ngoài qua vết thương

Chẩn đoán gãy xương

Để chẩn đoán chính xác tình trạng gãy xương, bác sĩ thường sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh sau:

a. Chụp X-quang gãy xương: Đây là phương pháp phổ biến nhất để xác định vị trí và mức độ gãy xương. X-quang có thể hiển thị rõ đường gãy và sự dịch chuyển của các mảnh xương.

b. Cộng hưởng từ (MRI) gãy xương: MRI được sử dụng khi cần đánh giá chi tiết hơn về tổn thương mô mềm xung quanh vùng gãy xương hoặc khi nghi ngờ có tổn thương đi kèm như rách dây chằng, tổn thương sụn khớp.

c. Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) gãy xương: CT scan cung cấp hình ảnh 3D chi tiết của xương, giúp đánh giá chính xác hơn về mức độ và hình thái gãy xương, đặc biệt hữu ích trong các trường hợp gãy xương phức tạp.

Đối tượng dễ bị gãy xương

Mặc dù gãy xương có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng có một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn:

a. Người cao tuổi bị gãy xương: Do sự suy giảm mật độ xương theo tuổi tác, người cao tuổi có nguy cơ gãy xương cao hơn, đặc biệt là gãy cổ xương đùi, gãy cổ tay và gãy đốt sống.

b. Loãng xương gây gãy xương: Người mắc bệnh loãng xương có nguy cơ gãy xương cao hơn nhiều so với người bình thường, ngay cả khi chỉ với những va chạm nhẹ.

c. Trẻ em và thanh thiếu niên: Do tham gia nhiều hoạt động thể chất và thể thao, nhóm này cũng có nguy cơ gãy xương cao.

d. Vận động viên: Đặc biệt là những người tham gia các môn thể thao có va chạm mạnh.

e. Người mắc một số bệnh lý như ung thư xương, bệnh Paget, hoặc rối loạn nội tiết.

Biến chứng gãy xương

Gãy xương không chỉ gây đau đớn và hạn chế vận động, mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách:

a. Cục máu đông: Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của gãy xương, đặc biệt là gãy xương lớn như xương đùi. Cục máu đông có thể di chuyển đến phổi, gây tắc mạch phổi đe dọa tính mạng.

b. Hội chứng chèn ép khoang: Xảy ra khi áp lực trong một khoang cơ tăng cao, ảnh hưởng đến lưu thông máu, có thể dẫn đến hoại tử mô nếu không được xử lý kịp thời.

c. Nhiễm trùng xương: Đặc biệt nguy hiểm trong trường hợp gãy xương hở. Nhiễm trùng xương có thể kéo dài thời gian điều trị và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

d. Liền xương chậm hoặc không liền: Trong một số trường hợp, xương có thể mất nhiều thời gian hơn bình thường để liền hoặc thậm chí không liền, đòi hỏi can thiệp y tế bổ sung.

e. Hoại tử vô mạch: Xảy ra khi nguồn cung cấp máu cho xương bị gián đoạn, dẫn đến chết mô xương.

f. Cứng khớp: Do thời gian bất động kéo dài, các khớp xung quanh vùng gãy xương có thể bị cứng, hạn chế vận động.

g. Đau mạn tính: Một số bệnh nhân có thể tiếp tục cảm thấy đau dai dẳng ngay cả sau khi xương đã liền.

Điều trị gãy xương

Phương pháp điều trị gãy xương phụ thuộc vào vị trí, mức độ nghiêm trọng của gãy xương và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị chính bao gồm:

a. Nắn chỉnh: Đối với các trường hợp gãy xương đơn giản, bác sĩ có thể nắn chỉnh xương về vị trí đúng mà không cần phẫu thuật.

b. Bó bột hoặc nẹp cố định: Sau khi nắn chỉnh, xương được cố định bằng bột hoặc nẹp để giữ cho xương ở đúng vị trí trong quá trình lành.

c. Phẫu thuật: Đối với các trường hợp gãy xương phức tạp, có thể cần phẫu thuật để đặt các nẹp vít, đinh nội tủy hoặc khung cố định ngoài để giữ cho xương ở đúng vị trí.

d. Vật lý trị liệu: Sau khi xương bắt đầu liền, vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi chức năng và tăng cường sức mạnh cho vùng bị thương.Sau khi xương bắt đầu liền, vật lý trị liệu đó

e. Thuốc giảm đau: Được sử dụng để kiểm soát cơn đau trong quá trình hồi phục.

f. Bổ sung canxi và vitamin D: Giúp tăng cường quá trình liền xương.

Sơ cứu gãy xương

Trong trường hợp nghi ngờ gãy xương, việc sơ cứu đúng cách rất quan trọng để ngăn ngừa tổn thương thêm và giảm đau cho nạn nhân:

• Giữ cho nạn nhân bất động, không cố gắng di chuyển vùng nghi ngờ gãy xương.
• Nếu là gãy xương hở, che phủ vết thương bằng gạc sạch để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Đặt túi đá lên vùng bị thương để giảm sưng và đau.
• Gọi cấp cứu hoặc đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt.

Phòng tránh gãy xương

Phòng tránh luôn tốt hơn chữa trị. Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm nguy cơ gãy xương:

• Tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức mạnh xương và cơ.
• Duy trì chế độ ăn giàu canxi và vitamin D.
• Tránh hút thuốc và hạn chế uống rượu.
• Sử dụng thiết bị bảo hộ khi tham gia các hoạt động thể thao có nguy cơ cao.
• Loại bỏ các nguy cơ gây té ngã trong nhà như thảm trơn, cầu thang không có tay vịn.
• Kiểm tra mật độ xương định kỳ, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh và nam giới trên 70 tuổi.

Chế độ dinh dưỡng cho người gãy xương

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục sau gãy xương. Một chế độ ăn uống hợp lý có thể thúc đẩy quá trình liền xương và giảm thời gian hồi phục:

• Tăng cường thực phẩm giàu canxi như sữa, sữa chua, phô mai, cá hồi, rau xanh đậm.
• Bổ sung vitamin D thông qua thực phẩm hoặc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
• Ăn nhiều protein để hỗ trợ quá trình tái tạo mô.
• Bổ sung vitamin C từ trái cây và rau quả để hỗ trợ sản xuất collagen.
• Đảm bảo đủ kẽm và magiê trong chế độ ăn.
• Uống đủ nước để hỗ trợ quá trình trao đổi chất và vận chuyển dưỡng chất.

 

Gãy xương là một tình trạng y tế nghiêm trọng cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời, đúng cách. Hiểu biết về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa gãy xương không chỉ giúp bạn bảo vệ bản thân mà còn có thể hỗ trợ người khác trong trường hợp khẩn cấp. Tại Hải Hà Medical, chúng tôi luôn sẵn sàng cung cấp các thiết bị y tế chất lượng cao để hỗ trợ quá trình điều trị và phục hồi sau gãy xương. Hãy nhớ rằng, việc duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và có chế độ dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để có một hệ xương khỏe mạnh và giảm nguy cơ gãy xương.

---

Tham quan nhà xưởng Hải Hà & nhận tư vấn: