Chữa Loãng Xương – Cách Điều Trị Hiệu Quả và Phòng Ngừa Bệnh

Loãng xương là tình trạng giảm mật độ xương, dẫn đến xương yếu và dễ gãy. Để chữa loãng xương hiệu quả, cần kết hợp nhiều biện pháp từ điều chỉnh lối sống, chế độ dinh dưỡng, tập luyện đến sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Hãy cùng Hải Hà Medical tìm hiểu các phương pháp điều trị và phòng ngừa loãng xương trong bài viết này.

Loãng Xương Có Chữa Được Không?

Loãng xương là tình trạng xương trở nên yếu và dễ gãy do giảm mật độ và chất lượng xương. Đây là bệnh lý phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi và phụ nữ sau mãn kinh. Loãng xương tiến triển âm thầm, thường không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi xuất hiện biến chứng gãy xương. Do đó, nhiều người thắc mắc liệu loãng xương có chữa được không?

Câu trả lời là có, loãng xương hoàn toàn có thể được điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời. Mục tiêu điều trị loãng xương là ngăn chặn sự mất xương, tăng cường độ chắc khỏe của xương, cải thiện chất lượng cuộc sống và phòng ngừa các biến chứng như gãy xương, biến dạng cột sống.

Triệu Chứng Loãng Xương

Trong giai đoạn đầu, loãng xương thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng. Khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp một số dấu hiệu sau:

• Đau lưng: Đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng lưng, đặc biệt là vùng thắt lưng. Cơn đau có thể lan xuống hông và chân.
• Gù lưng: Cột sống bị biến dạng, cong vẹo, gây gù lưng, giảm chiều cao.
• Gãy xương dễ dàng: Xương trở nên giòn và yếu, dễ gãy ngay cả khi va chạm nhẹ hoặc té ngã. Các vị trí gãy xương thường gặp là cổ tay, hông và cột sống.
• Giảm chiều cao: Do cột sống bị xẹp, người bệnh có thể bị giảm chiều cao đáng kể.
• Chuột rút: Một số người bệnh có thể bị chuột rút, đặc biệt là vào ban đêm.

Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao bị loãng xương như phụ nữ sau mãn kinh, người cao tuổi, người có tiền sử gia đình bị loãng xương, hoặc gặp các triệu chứng nêu trên, hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán. Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm như đo mật độ xương để đánh giá tình trạng xương và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Nguyên Nhân Loãng Xương

Nguyên nhân gây loãng xương có thể được phân chia thành hai nhóm chính: nguyên nhân nguyên phát và nguyên nhân thứ phát.

Nguyên nhân nguyên phát

Nguyên nhân chính dẫn đến loãng xương nguyên phát là tuổi tác. Khi con người già đi, quá trình chuyển hóa xương diễn ra chậm lại, dẫn đến việc mất mật độ xương nhanh hơn so với việc tạo ra xương mới. Đặc biệt, phụ nữ sau giai đoạn mãn kinh thường gặp tình trạng này do sự suy giảm nồng độ estrogen, một hormone có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của xương.

Nguyên nhân thứ phát

Nguyên nhân thứ phát của loãng xương thường liên quan đến các bệnh lý khác hoặc thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Một số bệnh lý như suy thận, viêm khớp dạng thấp, và các rối loạn nội tiết như cường giáp có thể làm tăng nguy cơ loãng xương. Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng thiếu hụt canxi và vitamin D cũng là yếu tố quan trọng, vì chúng cần thiết cho sự phát triển và duy trì mật độ xương.

Việc sử dụng một số loại thuốc, chẳng hạn như corticosteroid và thuốc chống động kinh, trong thời gian dài cũng có thể gây ra tình trạng loãng xương. Lối sống ít vận động, hút thuốc lá, và lạm dụng rượu bia cũng là những yếu tố nguy cơ đáng kể, làm suy yếu cấu trúc xương và tăng khả năng gãy xương.

Các yếu tố nguy cơ khác

Ngoài những nguyên nhân trên, một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương. Phụ nữ có nguy cơ cao hơn so với nam giới, đặc biệt là những người có tiền sử gia đình mắc bệnh loãng xương. Những người có kích thước cơ thể nhỏ bé hoặc gầy cũng thường có mật độ xương thấp hơn, dẫn đến nguy cơ cao hơn

Gãy Xương Do Loãng Xương

Gãy xương là biến chứng phổ biến và nguy hiểm nhất của bệnh loãng xương. Do mật độ xương thấp, xương trở nên giòn và dễ gãy ngay cả khi va chạm nhẹ hoặc ngã từ độ cao thấp.

Các vị trí xương hay bị gãy do loãng xương bao gồm:

• Cột sống: gãy đốt sống gây đau lưng dữ dội, giảm chiều cao, biến dạng cột sống.
• Xương hông: gãy cổ xương đùi là chấn thương nặng, cần phẫu thuật, dễ dẫn đến tàn tật, biến chứng huyết khối, viêm phổi.
• Cổ tay: gãy đầu dưới xương quay do dùng tay chống đỡ khi ngã.
• Người bệnh loãng xương nếu bị gãy xương sẽ khó liền xương và dễ bị gãy xương tái phát hơn.

Cách Điều Trị Loãng Xương

Điều trị loãng xương cần phối hợp nhiều biện pháp. Tùy độ nặng của bệnh, bác sĩ có thể chỉ định:

1. Thay đổi lối sống: chế độ ăn giàu canxi, tập thể dục, bổ sung vitamin D, ngưng hút thuốc và uống rượu.
2. Thuốc giảm đau, chống viêm, giãn cơ.
3. Thuốc ức chế hủy xương (Bisphosphonate, Denosumab, Calcitonin…).
4. Thuốc tăng tạo xương (Teriparatide).
5. Liệu pháp hormon (estrogen, testosteron).
6. Điều trị các bệnh nền, nguyên nhân gây loãng xương.
7. Các biện pháp phẫu thuật, cố định xương nếu bị gãy.

Phòng Ngừa Loãng Xương

Phòng ngừa luôn tốt hơn điều trị, loãng xương có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng những biện pháp đơn giản sau đây:

• Bổ sung đủ lượng canxi hàng ngày:
  Canxi là thành phần chính của xương, do đó bổ sung đủ canxi rất quan trọng để duy trì xương chắc khỏe. Nhu cầu canxi khuyến nghị hàng ngày cho người trưởng thành là 1000-1200 mg. Các nguồn thực phẩm giàu canxi gồm sữa và các sản phẩm từ sữa, đậu phụ, cá hồi, rau xanh. Nếu không đáp ứng đủ từ chế độ ăn, bạn có thể bổ sung canxi dưới dạng thuốc bổ theo sự tư vấn của bác sĩ.
• Tăng cường vitamin D:
  Vitamin D giúp tăng cường hấp thu canxi từ ruột, do đó cũng đóng vai trò thiết yếu trong sức khỏe xương. Cơ thể có thể tổng hợp vitamin D khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, vitamin D cũng có trong một số thực phẩm như cá béo, lòng đỏ trứng, nấm, sữa và ngũ cốc tăng cường. Bổ sung vitamin D dưới dạng thuốc cũng có thể được khuyến cáo cho một số đối tượng.
• Duy trì hoạt động thể lực:
  Tập thể dục thường xuyên, đặc biệt là các bài tập chịu lực như đi bộ, chạy bộ, leo cầu thang giúp kích thích tạo xương, làm xương chắc khỏe hơn. Ngoài ra, tập tạ với tạ nhẹ cũng là cách hiệu quả để tăng cường cơ và xương. Nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Không hút thuốc, hạn chế rượu bia, cà phê:
  Hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia và uống nhiều cà phê là những yếu tố làm tăng nguy cơ loãng xương. Hút thuốc gây mất xương do làm giảm hấp thu canxi và ức chế tế bào tạo xương. Rượu bia và caffein cũng có tác động tiêu cực đến mật độ xương. Do đó, bỏ thuốc lá và tránh lạm dụng đồ uống có cồn, cà phê là biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe xương.
• Chế độ ăn lành mạnh, kiểm soát cân nặng:
  Một chế độ ăn lành mạnh với nhiều rau xanh, trái cây tươi, protein nạc cũng góp phần làm xương chắc khỏe. Tuy nhiên, nên hạn chế các thực phẩm chứa nhiều muối, chất béo bão hòa và đường vì chúng có thể làm tăng thải canxi qua nước tiểu và gây suy giảm xương. Kiểm soát cân nặng hợp lý cũng quan trọng vì thừa cân, béo phì làm tăng gánh nặng cho xương và khớp.

Chế Độ Dinh Dưỡng Cho Người Loãng Xương

Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu canxi và vitamin D sẽ giúp cải thiện tình trạng loãng xương. Dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong phòng ngừa và điều trị loãng xương. Một chế độ ăn cân bằng, cung cấp đủ các dưỡng chất thiết yếu sẽ giúp tăng cường sức khỏe xương, hạn chế sự tiến triển của bệnh.

1. Các thực phẩm giàu canxi: Canxi là khoáng chất chính tạo nên khung xương. Cung cấp đủ canxi từ khẩu phần ăn là yếu tố quan trọng hàng đầu cho người loãng xương. Các nguồn thực phẩm giàu canxi gồm:

• Sữa và các chế phẩm từ sữa: Sữa, pho mát, sữa chua, yaourt là những nguồn canxi dồi dào, dễ hấp thu. Nên ưu tiên sử dụng các sản phẩm sữa ít béo hoặc không béo.
• Rau xanh: Đặc biệt là các loại rau lá màu xanh đậm như cải bó xôi, rau bina, rau cải xoăn… Những loại rau này chứa nhiều canxi cùng các dưỡng chất khác tốt cho xương như vitamin K, magie.
• Cá nhỏ ăn được xương: Cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá trích, cá cơm… cung cấp lượng canxi dồi dào từ phần xương mềm ăn được. Đây cũng là nguồn axit béo omega-3 và vitamin D rất tốt cho sức khỏe xương khớp.
• Đậu phụ và các sản phẩm từ đậu tương: Đây là nguồn thực vật cung cấp canxi phù hợp cho những người ăn chay hoặc không dung nạp sữa.
• Nước ép trái cây tươi: Một số loại nước ép trái cây như cam, chanh, bưởi cũng bổ sung một lượng canxi nhất định.

2. Tăng cường vitamin D: Vitamin D giúp tăng cường hấp thu canxi ở ruột, do đó cũng rất cần thiết cho sức khỏe xương. Cơ thể tự tổng hợp vitamin D dưới tác động của ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, vitamin D còn có trong một số thực phẩm như:

• Dầu gan cá: Đây là một trong những nguồn giàu vitamin D nhất tự nhiên.
• Cá béo: Cá hồi, cá mòi, cá ngừ chứa hàm lượng vitamin D tương đối cao.
• Lòng đỏ trứng, nấm hương cũng chứa một lượng vitamin D đáng kể.

Ngoài ra, sử dụng các thực phẩm tăng cường vitamin D như sữa, ngũ cốc cũng là một lựa chọn tốt.

3. Bổ sung các dưỡng chất khác
   Ngoài canxi và vitamin D, một số dưỡng chất khác cũng có vai trò quan trọng đối với sức khỏe xương:

• Vitamin K: Tham gia vào quá trình tổng hợp protein xương, có nhiều trong rau xanh.
• Magiê: Cần thiết cho sự hấp thu và chuyển hóa canxi, có trong rau xanh, các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt.
• Kali: Giúp giữ lại canxi trong xương, có trong chuối, khoai tây, mơ, đậu…
• Protein, vitamin C, kẽm, đồng, mangan: Đều đóng góp vào sự hình thành, duy trì khối xương.

4. Hạn chế thực phẩm có hại
   Bên cạnh việc bổ sung các thực phẩm tốt cho xương, người loãng xương cũng cần tránh xa một số thực phẩm gây bất lợi:

• Rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas: Làm giảm hấp thu canxi, tăng thải canxi qua nước tiểu. Nên hạn chế sử dụng.
• Thịt đỏ, chất béo động vật: Chứa nhiều axit béo bão hòa, cholesterol, không tốt cho xương và sức khỏe tim mạch. Nên thay thế bằng thịt nạc, cá.
• Muối, thực phẩm chế biến: Natri trong muối làm tăng bài tiết canxi, gây mất xương. Các thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn cũng chứa nhiều muối, chất phụ gia không lành mạnh.

Bài Tập Cho Người Loãng Xương

Tập luyện thể dục thường xuyên không chỉ cải thiện sức khỏe xương khớp mà còn làm chậm quá trình mất xương. Các hoạt động thể lực phù hợp cho người loãng xương gồm:

Đi bộ, chạy bộ.
Đạp xe, bơi lội.
Khiêu vũ, dưỡng sinh.
Tập tạ với tạ nhẹ.
Yoga, pilates.
Cần lưu ý tập thể dục với cường độ và tần suất phù hợp, tránh tập quá sức dễ dẫn đến chấn thương. Trước khi tập, nên khởi động và làm nóng cơ thể, sau tập cần thực hiện các động tác giãn cơ.

Kết Luận

Loãng xương là bệnh có thể chữa khỏi nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Biện pháp chữa loãng xương hiệu quả là kết hợp thay đổi lối sống, chế độ dinh dưỡng, tập luyện thể dục với sử dụng thuốc tăng cường xương theo chỉ định của bác sĩ.

Tuy nhiên điều quan trọng hơn cả là phòng ngừa loãng xương ngay từ khi còn trẻ, thông qua duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, chế độ ăn cân bằng, tập luyện đều đặn. Thực hiện các biện pháp tự chăm sóc, kết hợp tầm soát định kỳ sẽ giúp cải thiện sức khỏe xương, ngăn ngừa loãng xương và các biến chứng nguy hiểm của bệnh. Chúc các bạn luôn có một hệ xương chắc khỏe!

---

Tham quan nhà xưởng & nhận tư vấn: